الگوی اجتماعی وکارآیی سنجی فعالیتهای ترویجی موثر درکنترل بیولوژیک کرم ساقه خوار برنج در سال زراعی 73-1372 (درمنطقه شرق استان مازندران)

هدف ترویج کشاورزی تغییر رفتار حرفه ای تولید کنندگان کشاورزی است .اولین نکته ای که دربرنامه های ترویجی وجود دارد‘ تشخیص گروه هدف می باشد. با استفاده از عوامل تشخیص گروه هدف که شامل نیاز آموزشی کشاورزان ‘ شرکت در برنامه های ترویجی ‘ داشتن امکانات اجرائی واجرای دستور العمل های ترویجیمی باشد. می توان کارایی فعالیتهای تروجی را افزایش داد واز این طریق بر ارزش افزوده طرحهای ترویجی یعنی آموزش سایر افراد بوسیله خودکشاورزان اطمینان پیدا کردوحتی المقدور درکاهش هزینه های ترویجی نیز کوشید . در این تحقیق به بررسی مدل بندی اجتماعی و کارآیی سنجی فعالیتهای ترویجی موثر درکنترل بیولوژیک کرم ساقه خوار برنج پرداخته شده است. خلاصه این تحقیق به شرح زیر می باشد. این تحقیق به لحاظ مقطع زمانی از نوع پیشین پژوهی یا بازپسین و از لحاظ ماهیت ارتباطی متغییرهای مورد بررسی از نوع همبستگی بود. جامعه آماری شامل 1215 نفر برنج کار شرق استان مازندران وتعداد افراد منتخب درنمونه 160 نفربود. نمونه گیری در این تحقیق به روش تصادفی بر اساس عوامل الگوی اجتماعی بود. در بین 160 نفر نمونه منتخب ‘ 110 نفر دارای هر چهار ویژگی و 50 نفرکمتر از چهار ویژگی الگوی اجتماعی را داشتند که به ترتیب گروه هدف وگروه غیر هدف نامیده شدند. وسیله تحقیق در این مطالعه پرسشنامه بود. سوالهایی که در زمینه الگوی اجتماعی وکارآیی فعالیتهای ترویجی درکنترل بیولوژیک کرم ساقه خوار برن مطرح شده با استفاده از روش لیکرت در نظر گرفته شد. با استفاده از پرسشنامه تهیه شده از کشاورزان برنجکار که در فعالیتهای ترویجی مبارزه بیولوژیک با کرم ساقه خوار مشارکت داشتند. مصاحبه بعمل آمد و اطلاعات مورد نظر جمع آوری گردید. ا زنظر کارایی سنجی فعالیتهای ترویجی انجام شده در خصوص مبارزه بیولوژیک با کرم ساقه خوار مشارکت داشتند ومصاحبه بعمل آمد واطلاعات مورد نظر جمع آوری گردید. ازنظر کارایی سنجی فعالیتهای ترویجی انجام شده در خصوص مبارزه بیولوژیک علیه کرم ساقه خوار برنج نیز مشخص شد. که این فعالیتها در روستای محمودآباد‘ حیدکلا وسنگ کتی بیشترین ضریب کارآیی r=0/875 (کاملا موفق) و در روستای هولا کمترین ضریب کارآیی r=0/435 (کم توفیق) را داشته. در مجموع ضریب کارآیی فعالیتهای ترویجی مبارزه بیولوژیک درمنطقه مورد مطالعه r=0/7312 (در حدموفق) بود.نتایج این تحقیق نشان داد که 6/95 درصد از برنج کاران نیازمند آموزش روش مبارزه بیولوژیک باکرم ساقه خوار برنج به آنها می باشند. نیز‘ هر چه اختلاف بین تعداد افراد آموزش دیده و تعداد افراد گروه هدف کمتر بوده کارآیی برنامه های آموزشی ترویج بیشتر شده است. ضمنا‘ بین افراد آموزش دیده و آموزش ندیده از جهت اجرای دستورالعمل های ترویجی اختلاف معنی داری وجود داشت. قابل ذکر است که هر چه اختلاف بین تعداد افراد نیازمند آموزش و تعداد افراد گروه هدف درمحل تحقیق کمتر بوده کارآیی فعالیتهای ترویجی نیز بیشتر بوده ‘ به این ترتیب می توان با آموزش دادن تعداد کسانی که نیاز آموزشی دارند وانتخاب آنان از مجموعه افراد گروه هدف ازیک طرف کارایی فعالیتهای ترویجی را افزایش داد واز طرف دیگر هزینه این فعالیتها را در حد قابل ملاحظه ای کاهش داد.